ชนิดา: คำสมาส

คำสมาส

คำสมาส คือ การนำคำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤตมารวมกับคำบาลีสันสกฤตแล้วเกิดความหมายใหม่ แต่ยังคงเค้าความหมายเดิมมีลักษณะดังนี้

๑.เป็นคำที่มีรากศัพท์มาจากบา และสันสกฤตเท่านั้น เช่น สุขศึกษา

อักษรศาสตร์ สังคมศาสตร์ อุดมศึกษา

๒.อ่านออกเสียงสระระหว่างคำที่สมาสกัน เช่น

รัฐ + ศาสตร์ = รัฐศาสตร์ อ่าน รัด – ถะ – สาด

ภูมิ + ทัศน์ = ภูมิทัศน์ อ่าน พูม – มิ – ทัด

พืช + มงคล = พืชมงคล อ่าน พืด – ชะ - มง – คน

๓.แปลจากหลังมาหน้า เช่น

ราชโอรส หมายถึง ลูกชายพระราชา

กาฬพักตร์ หมายถึง หน้าดำ

วรรณคดี หมายถึง เรื่องราวของหนังสือ

๔.พยางค์สุดท้ายของคำหน้าที่มีเครื่องหมายทัณฑฆาต ( )เมื่อนำมาสมาสให้ตัดทิ้งแล้วอ่านออกเสียง “อะ”กึ่งเสียง เช่น

สิทธิ์ + บัตร เป็น สิทธิบัตร

ไปรษณีย์ + บัตร เป็น ไปรษณียบัตร

สวัสดิ์ + ภาพ เป็น สวัสดิภาพ

สัตว์ + ศาสตร์ เป็น สัตวศาสตร์

๕.คำว่า “พระ” (แผลงมาจาก “วร”) นำหน้าคำที่มาจากบาลีสันสกฤต เช่น

พระสงฆ์ พระเนตร พระบาท พระราชวงศ์

ชนิดา